Wijzigingen OIB vanaf januari 2026
Alle wijzigingen in het product Ondersteuning Inkomstenverrekening Bijstand toegelicht.
1. Verhogen frequentie
In samenwerking met UWV gaat BIDN de OIB signalen vaker en sneller ter beschikking stellen. In plaats van maandelijks wordt wekelijks gecontroleerd op nieuwe of gewijzigde loonperiodes in de Polisadministratie. Gemeenten kunnen zelf bepalen hoe vaak en op welk(e) dag(en) van de maand ze de OIB-rapporten willen ontvangen. Indien u niets aanpast, verandert er niets, het rapport wordt dan nog steeds maandelijks geleverd, op iedere 9de van de maand. Indien u behoefte heeft om het rapport vaker en/of op een andere dag te ontvangen, dan is het mogelijk om dit in te stellen. Dit doet u op dezelfde wijze als voor de huidige reguliere rapporten gebruikelijk is via het scherm “Rapportage Rechtmatigheidscontrole” (zie het hoofdstuk Rapportage Rechtmatigheidscontrole in de handleiding Samenloopsignalering voor meer details over huidige werkwijze). Zodra de nieuwe functionaliteit beschikbaar is, ontvangt u nadere instructies hoe u dit kunt doen.
2. Toevoegen creatiedatum
Aangezien BIDN wekelijks gaat controleren op nieuwe en gewijzigde loonperiodes in de Polisadministratie, kan het theoretisch voorkomen dat in één rapport meerdere wijzigingen zijn gevonden voor dezelfde loonperiode. Om duidelijk te maken wanneer de informatie is gedetecteerd door BIDN, wordt aan ieder signaal vanaf januari 2026 een “Creatiedatum” toegevoegd. Naast de dag wordt ook het tijdstip geleverd, wat de werkwijze toekomstbestendig maakt.
3. Aanspraak VT bij vakantietoeslag of individueel keuzebudget
In het bestaande OIB-rapport is in de rubriek “ind-aanspraak-VT” (kolom AO) het bedrag te vinden dat in aanmerking genomen moet worden wanneer sprake is van een zelfstandige opbouw van vakantietoeslag. Op grond van artikelen 7e en 7f van de gewijzigde regeling Participatiewet, IOAW en IOAZ mag deze zogenaamde “aanspraak vakantietoeslag” niet langer direct verrekend worden met de bijstand, maar wordt deze in mindering gebracht met de opgebouwde vakantietoeslag uit de bijstand. Het resultaat wordt gereserveerd en komt tot (eventuele) uitbetaling op het moment dat de vakantietoeslag uit de bijstand wordt uitbetaald (jaarlijks of bij beëindigen van de uitkering). Bovendien moet, wanneer sprake is van een individueel keuzebudget, het deel dat betrekking heeft op vakantietoeslag op een vergelijkbare wijze worden verrekend als wanneer dit zelfstandig wordt opgebouwd.
Om te ondersteunen in deze nieuwe werkwijze, blijft de rubriek voor aanspraak VT vanaf 2026 behouden. Wel wordt er vaker een bedrag geleverd, namelijk niet alleen als sprake is van zelfstandige opbouw VT, maar ook als op basis van de nieuwe regels en gegevens in de Polisadministratie blijkt dat sprake is van een opbouw aan arbeidsvoorwaardenbedrag (AVWB) van tenminste het wettelijk vastgestelde percentage aan vakantietoeslag (8%). In de nieuwe rubriek “TagOpbouwVT” is te zien van welke situatie sprake is, zie verder onder 5.
Let op: het is nadrukkelijk de taak van de gemeente om de berekening van de (cumulatieve) opbouw van vakantietoeslag bij te houden, inzichtelijk te maken op de uitkeringsspecificatie en te verreken conform artikel 7e. Het OIB-bestand levert in de rubriek “Aanspraak VT” alleen de aanwas per loonperiode.
4. Verwijderen rubriek “Netto indicatief inkomen incl. aanspraak VT”
De bestaande OIB-rapporten leveren in de kolommen AN, AO en AP inzicht in respectievelijk het netto-inkomen exclusief aanspraak VT, de aanspraak VT en het netto-inkomen inclusief aanspraak VT. Onder de nieuwe regels mag de aanspraak VT niet langer direct met de bijstand verrekend worden, aangezien het vakantiegeld verrekend moet worden met het vakantiegeld uit de bijstand. Daarom komt de rubriek “Netto-inkomen inclusief aanspraak VT” (kolom AP) te vervallen.
5. Toevoegen tag voor opbouw VT
Ter ondersteuning van verrekenen van vakantiegeld onder de nieuwe regels, krijgt het OIB-bestand een nieuwe rubriek: “TagOpbouwVT” (kolom BM). Op deze plek wordt voortaan een aanduiding gegeven of op grond van de gegevens sprake is van ofwel een “Zelfstandige opbouw VT” ofwel een “Opbouw VT in IKB”. Voorwaarde is dat het opgebouwde bedrag niet direct is uitbetaald in de loonperiode.
De nieuwe kolomindeling is te vinden in de bijlage.
- Tag “Zelfstandige opbouw VT”
Wordt opgenomen indien er een VT-reservering is over het inkomen en dit niet direct wordt uitbetaald in de loonperiode.
Technische condities: [vakantietoeslag-opgebouwd-recht] > 0 EN [vakantietoeslag-uitgekeerd] IS ONGELIJK AAN [vakantietoeslag-opgebouwd-recht].
- Tag “Opbouw VT in IKB”
Wordt opgenomen als sprake is van opbouw van een arbeidsvoorwaardenbedrag (AVWB) van tenminste 8% van het inkomen normaal en het opgebouwde bedrag niet direct wordt uitbetaald.
Technische condities: [vakantietoeslag-opgebouwd-recht] <=0 EN [avwb-opbouw] > 0 EN [avwb-opbouw] >= 8% * [loon-lbph-normaal] EN [avwb-opname] IS ONGELIJK AAN [avwb-opbouw].
In beide gevallen moet de gemeente de Aanspraak VT bijhouden, zodat dit later verrekend kan worden met de het opgebouwde vakantiegeld uit de bijstand.
Let op: In de volgende gevallen is géén tag zichtbaar in de rubriek:
- Er is geen sprake van een opbouw van vakantiegeld, ook niet onder het IKB (of de opbouw arbeidsvoorwaardenbedrag bedraagt minder dan het wettelijke minimumpercentage aan vakantiebijslag)
- De opgebouwde VT wordt direct bij het reguliere loon uitbetaald
- De opgebouwde VT in IKB wordt direct bij het reguliere loon uitbetaald.
6. Uitbreiding rubriek BerekenBT
De huidige rubriek “TagBerekenBT” (kolom BM) geeft in de bestaande situatie informatie over bijzondere situaties rond uitbetaling van loon onder bijzonder tarief. Deze rubriek wordt als volgt gewijzigd:
Behouden
- Tag “Extra looncomponenten bijzonder tarief”
Deze (bestaande) tag blijft behouden als blijkt dat naast AVWB en/of VT ook andere looncomponenten worden uitbetaald onder bijzonder loon. De nettobedragen aan VT en AVWB kunnen in deze gevallen niet correct worden berekend en moeten door de gemeente zelf worden gedaan,
Technische condities: [loon-lbph-bijzonder] > ([vakantietoeslag-uitgekeerd] + [opname-avwb]).
- Tag “Gelijktijdige VT en AVWB”
Deze (bestaande) tag blijft behouden voor situaties waarbij in één loonperiode zowel vakantietoeslag als arbeidsvoorwaardenbedrag is betaald. De nettobedragen aan VT en AVWB kunnen in deze gevallen niet correct worden berekend en moeten door de gemeente zelf worden gedaan,
Condities: [vakantietoeslag-uitgekeerd] > 0 EN [opname-avwb] > 0.
Nieuw
- Tag “Uitbetaling zelfstandig opgebouwde VT”
Deze tag ontstaat als sprake is van uitbetaling van vakantietoeslag, terwijl (tegelijk) sprake is van een “Zelfstandige opbouw VT”.
Condities: [loon-lbph-bijzonder] > 0 EN [vakantietoeslag-uitgekeerd] > 0 EN [avwb-opname] <= 0 EN [vakantietoeslag-opgebouwd-recht] > 0 EN [vakantietoeslag-uitgekeerd] IS ONGELIJK AAN [vakantietoeslag-opgebouwd-recht].
- Tag “Uitbetaling IKB”
Deze tag ontstaat als sprake is van een opname van arbeidsvoorwaardenbedrag (AVWB), terwijl (tegelijk) sprake is van een “Opbouw VT in IKB”.
Condities: [loon-lbph-bijzonder] > 0 EN [vakantietoeslag-uitgekeerd] <=0 EN [avwb-opname] > 0 EN [vakantietoeslag-opgebouwd-recht] <=0 EN [avwb-opbouw] > 0 EN [avwb-opbouw] >= 8% * [loon-lbph-normaal] EN [avwb-opname] IS ONGELIJK AAN [avwb-opbouw].
7. Handmatig berekenen bij uitbetaling VT als regulier loon
In (zeer) sporadische gevallen kan het voorkomen dat vakantiegeld deels wordt opgebouwd en deels direct wordt uitbetaald onder het normale loon. Dit betreft nadrukkelijk niet de situatie waarin alle opgebouwde VT direct wordt uitbetaald. In overleg met de werkgroep OIB is besloten om deze gevallen voortaan, net als in andere uitzonderingssituaties, uit te laten vallen via de tag “Handmatig berekenen”. Het advies is om in deze gevallen de loonspecificatie op te vragen.
Condities: [loon-lbph-bijzonder] = 0 EN [vakantietoeslag-opgebouwd-recht] > 0 EN [vakantietoeslag-uitgekeerd] > 0 EN [vakantietoeslag-opgebouwd-recht] IS ONGELIJK AAN [vakantietoeslag-uitgekeerd]
8. Verwijderen “indicatief” in benaming gegevenselementen
Met ingang van de Participatiewet in Balans heeft de informatie in het OIB-rapport een wettelijke verankering. De gegevens zijn vanaf dat moment bruikbaar voor automatische verrekening en de toevoeging “indicatief” komt om die reden te vervallen. Dit heeft impact op de kolomnamen van de volgende rubrieken:
| Kolom (huidig) | Huidige benaming | Kolom (nieuw) | Nieuwe benaming |
| AI | inh-WGA-WHK-ind | AJ | inh-WGA-WHK |
| AJ | inh-WGA-WHK-ind-normaal | AK | inh-WGA-WHK-normaal |
| AK | inh-WGA-WHK-ind-bijzonder | AL | inh-WGA-WHK-bijzonder |
| AN | inkomen-netto-ind-excl-aanspraak-vt | AO | inkomen-netto-excl-aanspraak-vt |
| AO | ind-aanspraak-vt | AP | aanspraak-vt |
| AP | inkomen-netto-ind-incl-aanspraak-vt |
| N.v.t., komt te vervallen |
| AQ | inkomen-netto-ind-bijzonder | AQ | inkomen-netto-bijzonder |
| AV | nettoloon-ind-vt | AV | nettoloon-vt |
| AW | nettoloon-ind-avwb | AW | nettoloon-avwb |